Humusun Tarihi, İlk Kim Yaptı ve Tarifi

Humus yapımı için nohut, tahin, sarımsak, yağ ve limon olmazsa olmazlardan. Yapımı çok kolay ve basittir. Humus çeşitlerini servis yapımına göre değişkenlik göstermektedir. Yumuşak mı pütürlü mü olacak ya da tahini mi yoksa nohudu mu bol olacak tüm bu malzemeler ve patates kızartması, turşu, acı sosla mı yoksa nohut köftesiyle mi servis edilecek bu detaylar kadim yemeğin serüvenine ait birçok sırrı da içinde taşımaktadır.

Bugüne kadar Yunanlılardan Türklere ve Suriyelilere birçok kadim medeniyet humusu sahiplenmeye çalıştı ancak bunu kanıtlayacak fazla veri yok. Humusun temel malzemeleri asırlardır kullanılıyor. Nohut Anadolu’da yaklaşık on bin yıldan beri tüketiliyor ve ekilen ilk baklagillerden biri.

Susamdan yapılan tahinin ise 700 yıl önce Arap kültür ve yemek tarihinde adı geçiyor ve humusun Yahudi yemeği olduğunu ve üç bin beş yüz yıl öncesine ait eski ahitte humustan söz edildiğini belirtenlerde de var.

Hatta nohuttun Hindistan'ın kuzeyi ve Nepal'de ekildiğine dair bazı iddialar da var diyor Oren Reosenfeld, Humus Filmi'nin yazarı ve yönetmeni. Humusun ve Nohut Köftesinin Ötesi: Filistin Yemeklerinin İsrail'deki Sosyal ve Siyasal Yönleri adlı kitabın yazarı Said Liora Gvion'a göre, bu konu konuşulmaya değer bile değildir diyor.

Humus savaşı

Aslına bakılırsa birçok yerel halklar için humusun ortaya çıktığı coğrafya, önemli bir kimlik ve yurtseverlik sorunu olarak görülmektedir ve Lübnan İsrail'i humusu kendi yemeği gibi sahiplenmesinden dolayı suçlamıştı. Bu konuda bir takım girişimlerde dahi bulunmuşlardı.

En iyi aday Şam

Lübnan'ın humus için gösterdikleri çabalar ilginç olsa da ciddiye almak pek akıl karı değil diyor Rosenfeld.  Oysa Humus, herkesin sahiplendiği fakat kimseye ait olmayan bir Ortadoğu yemeğidir. Amerikalı gıda tarihçisi ve Ortaçağ dönemi Arap yemekleri uzmanı Charles Perry Lübnan’ın bu konuda durumu diğerlerine göre biraz daha haklılıkları var gibi diye belirtiyor.

Beyrut üzerinde de durmak gerekiyor. Çünkü orta çağda bol limon ve çok çeşitli yemeklerin yapıldığı bir yerleşim yeri olması bakımından üzerinde durmaya değer. Humusun asıl çıkış yeri bakımından Şam tam aday olabilecek bir kadim şehirdir.

"Humusun bir kâse içinde çırpılması, onun eski bir yemek olmadığını, ileri bir şehir ürünü olduğunu gösteriyor. Ben humusun Şam'daki Türk yöneticiler için üretilmiş olduğunu düşünüyorum" diyor Perry.

Humusun kimler tarafından veya ne zaman bulunduğunu belirlemek mümkün değil. Bunun dışında Ortadoğu'da her kadim medeniyetin birbirinin yemeğinden etkilenmiştir ve bu yemeğin geçmişini Şam ile ilişkilendiriyorum, çünkü bu şehir div ve medeniyet merkezi olarak çevresinde çok etkili olmuştur. Şam bulunduğu coğrafyanın en büyük merkeziydi ve en ileri yönetici sınıfa sahipti.

Mısır ihtimali

Bir başka teoriye göre ise humus İsrail, Lübnan veya Suriye değil, Mısır kaynaklı. Bazı yemek tarihçileri, tahin içeren ilk humus tarifinin Mısır'a ait olduğunu belirtiyor ve 1300’lü yıllarda Kahire'de yazılan yemek kitapları, püre haline getirilmiş nohut, sirke, limon ve baharatlardan oluşan bir yemekten söz ediyor. Ama tahin ve sarımsak içermeyen bu tarifin humus olmadığını söyleyenler de var.

Perry'ye göre Tarihsel olarak bir yemeğin Suriye'den Mısır'a geçmiş olması ihtimali diğer yönlü olmasından çok daha fazla bu ülkelerde yaşayan birçok kişi humusun hangi ülkeden çıktığı konusunda anlaşamıyor ve birçoğu bunun bir önemi olmadığını, iyi yapılmasının önemli olduğunu vurguluyor. Ayrıca süpermarketlerde plastik kutularda satılan humus üzerine 'sahte humus' etiketi basılması gerektiğini söyleyenler de var.

Humus Tarifi İçin Malzemeler

-          300 gr haşlanmış nohut,

-          1 adet limonun suyu,

-          Çeyrek tatlı kaşığı tuz,

-          Çeyrek tatlı kaşığı karabiber,

-          İki yemek kaşığı tahin,

-          İki diş sarımsak,

-          Çeyrek su bardağı zeytinyağı.

Humusun Yapılışı

Tam kıvamında haşlanmış nohudu robotta püre haline gelinceye kadar yaklaşık on dakika ezin. Ve üzerine ölçüsünde hazırladığınız, misket limonu suyu, tuz, karabiber, tahin, sarımsak ve zeytinyağını ilave ediniz.

Hazırladığınız tüm bu malzemeleri robotta tam kıvam alıncaya kadar çekiniz ve eğer çok koyu kıvamlı olursa bir miktar su ilave edip karıştırarak ideal kıvamı elde ediniz.

Damak zevkiniz veya misafirlerinizin beğenisine güre servis edebilirsiniz. Şunu önerebilirim, haşlanmış nohutla da servis edebilirsiniz.

yasam360.blogspot.com